Hormonlar konuşuyor: Kortizol

Kortizol stres ve aktivite hormon olarak adlandırılabilir. Aktivite ve fiziksel güç sarf etmemiz gereken  durumlarda rezervleri enerjiye çevirebilmek için kortizol vücudumuzdaki protein, karbonhidrat ve yağ metabolizması etkilemektedir.

Bunun dışında ruhsal reaksiyon durumu ve bağışıklığı da etkilemektedir.

Böbrek üstü bezler tarafından üretilen ( salgılanan) kortizol hormonu böbreklerdeki su ve tuz dengesini düzenlemektedir.

Kortizolun ana etkisi, metabolizma, psikolojik durumu düzenleme, bağışıklık sistemini aktive etme ve büyümeyi düzenleme olarak özetlenebilir.

Bu hormon gecenin ikinci yarısında salgılandığı için vücutta günlük aktiviteler ve güç gerektiren durumlar için yeterli hormon düzeyi bulunmaktadır. Sabahları vücudumuzda kortizol hormonu yükse düzeyde olduğu için kendimizi uyanık hissederiz. Akşama doğru bu kortizol düzeyi düşmeye başladığı için yorgunluk belirtileri baş gösterir. Kortizol hormonu fiziksel ve ruhsal stres durumunda salgılanan en önemli hormondur. Sürekli stres durumunda vücuttaki kortizol düzeyi devamlı yüksektir. Eğer bu stres durumu uzun sürerse böbrek üstü bezleri hipofiz ve hipotalamus yüksek kortizol değerini korumakta yetersiz kalacaktır. Böylece böbreküstü bezleri yetersizliğine işaret eden ilk belirtilere rastlanmaktadır.

KORTİZOL DÜZEYİNİ GÖSTEREN GRAFİK

Böbreküstü bezlerinin zayıfama sonucu progesteron öncü hormonları ile birlikte DHEA hormonları düzeyleri de düşmektedir. DHEA stres toleransımız için gerekli olan bir kortizol-antigonistidir. Bu şekilde bu iki hormona ait her türlü pozitif özelliklerde kaybolmakta olup, bu hormonların androjen ve östrojenlere dönüşümü de ana hormonların azalmasına doğru orantılı olarak azalmaktadır.

Kortizol hormonundaki değişikliklerin ortaya çıkmasını kolaylaştırdığı bazı hastalıklar;

·         Nörodermatit

·         Saman nezlesi

·         MS

·         Burn-Out ( Tükenmişlik sendromu)

·         Obezite

·         Fibromiyalji